Door Goldman Sachs Asset Management
De markt van groene obligaties (green bonds) is een van de meest dynamische en snelst groeiende segmenten binnen het obligatie-universum. Groene obligaties hebben de afgelopen vijf jaar een grote transformatie doorgemaakt: van een nichesegment zijn ze geëvolueerd naar een potentiële opportuniteit voor elke obligatiebelegger.
Wat is een groene obligatie?
Groene obligaties zijn schuldinstrumenten die milieuvriendelijke projecten financieren. Emittenten kunnen ondernemingen, staten of supranationale instellingen zijn die zich ertoe verbinden het ingezamelde kapitaal uitsluitend te besteden aan de financiering van projecten, activa of activiteiten in verband met het klimaat of het milieu. Deze verbintenis is wat groene obligaties onderscheidt van traditionele obligaties.
De financiële kenmerken van groene obligaties, zoals hun structuur, risico’s en rendement, zijn wel vergelijkbaar met die van klassieke obligaties. Hun kredietkwaliteit gaat van investment grade (Standard & Poor’s-rating van AAA tot BBB-) tot non-investment grade, hoewel de meeste groene obligaties tot de eerste categorie behoren. Het kredietprofiel van een groene obligatie is identiek aan dat van traditionele obligaties van dezelfde emittent en qua prijs zijn er geen significante verschillen tussen een groene en niet-groene obligatie. De liquiditeit van de emittenten van groene obligaties varieert naargelang de sector en regio, rekening houdend met de ontwikkeling van deze markt. In regio’s waar de liquiditeitsopties beperkter zijn, kan het vermogen van beleggers om hun groene obligaties te verkopen dan ook beperkt zijn. Houders van groene obligaties hebben hetzelfde verhaal bij de emittent. Het zijn eigenlijk klassieke obligaties met een bijkomend milieuaspect. Groene obligaties hebben een korte of lange looptijd en bieden verschillende soorten coupons en rendementen.
Wie beslist of een obligatie groen is?
Emittenten van groene obligaties kwalificeren hun obligaties zelf als groen op basis van aanbevelingen van de regelgevers, beurzen en beroepsorganisaties. Een aantal organisaties hebben hun eigen duurzaamheidsnormen en -labels ontwikkeld om meer transparantie te bieden over de milieukwaliteit en -prestaties van een product, proces of dienst. “Het gebruik van een dergelijk label of een dergelijke referentie om het groene karakter van een belegging te beoordelen, is al jaren een gangbare praktijk op de markt voor groene obligaties”, meent de International Capital Market Association (ICMA). Emittenten nemen deze normen vaak op in het kader dat ze gebruiken om ervoor te zorgen dat het ingezamelde kapitaal milieuvriendelijk wordt aangewend. Een van de meest gebruikte normen – de Groene Obligatiebeginselen – werd in 2014 door de ICMA gepubliceerd.
‘Greenwashing’ of groenwassen (het risico dat de milieuambitie van een groene obligatie niet wordt gerealiseerd of overschat is) is een probleem op de markt van groene obligaties. Daarom moeten beleggers de documentatie van de obligatie, de milieu-impact ervan (inclusief de naleving van de normen voor groene obligaties) en de duurzaamheidsstrategie van de emittent zorgvuldig bestuderen.
Waarvoor dienen de kapitalen?
Projecten die met groene obligaties worden gefinancierd, moeten duidelijke milieuvoordelen opleveren die door de emittent kunnen worden beoordeeld en, indien mogelijk, gekwantificeerd. De Groene Obligatiebeginselen definiëren categorieën projecten met een zeer ruime reikwijdte, maar die allemaal bijdragen aan milieudoelstellingen zoals de beperking van en aanpassing aan de klimaatverandering, het behoud van natuurlijke hulpbronnen, de bescherming van de biodiversiteit en de preventie en bestrijding van verontreiniging. Zonder een wereldwijd erkende specifieke definitie van groene projecten geven de meeste emittenten een onafhankelijke instelling de opdracht om hun beleggingskader voor groene obligaties en/of specifieke uitgiften te bestuderen in het belang van de beleggers. De Groene Obligatiebeginselen zetten ook aan tot een hoge mate van transparantie en raden aan dat een extern onderzoek de beoordeling van het project en het selectieproces van de emittent aanvult.
Gebruik van het ingezamelde kapitaal volgens de Groene Obligatiebeginselen
De in aanmerking komende categorieën groene projecten (in willekeurige volgorde) zijn:
- Hernieuwbare energieën
- Schone vervoermiddelen
- Energie-efficiëntie
- Duurzaam water- en afvalwaterbeheer
- Preventie en bestrijding van verontreiniging
- Aanpassing aan de klimaatverandering
- Duurzaam beheer van levende natuurlijke hulpbronnen en bodem
- Eco-efficiënte en/of aan de circulaire economie aangepaste producten, technologieën en productieprocessen
- Behoud van de biodiversiteit op het land en in het water
- Groene gebouwen
Bron: ICMA
Enkele voorbeelden van uitgiften van groene obligaties
In 2007 gaf de Europese Investeringsbank (de kredietinstelling van de Europese Unie) haar eerste klimaatverantwoordelijke obligatie (Climate Awareness Bond) uit. Een jaar later lanceerde de Wereldbank haar eerste groene obligatie. Beide uitgiften vormden de aanzet tot de huidige markt voor groene obligaties en hebben een kader gecreëerd voor het definiëren van projecten die in aanmerking komen voor financiering met groene obligaties. De Volksbank van China publiceerde in 2015 haar eigen richtlijnen voor groene obligaties [1] om uitgiften te stimuleren en China is nu een van de grootste groene obligatiemarkten ter wereld. Polen heeft in december 2016 zijn eerste groene staatsobligatie uitgegeven. In 2017 zijn verschillende Amerikaanse gemeenten ook overgegaan tot aanzienlijke uitgiften om projecten in verband met lokaal vervoer en vervoer over water te financieren.
De eerste groene obligaties van de Nederlandse overheid werden in 2019 uitgegeven om projecten voor klimaataanpassing te financieren. Omdat een groot deel van Nederland zich onder zeeniveau bevindt en daardoor kwetsbaarder is voor de opwarming van de aarde, zijn de projecten onder meer gericht op het versterken van de bescherming tegen overstromingen, het controleren en beheren van het waterniveau en het optimaliseren van de waterdistributie. Een recenter voorbeeld van een groene obligatie is de uitgifte door Spanje van een obligatie op 20 jaar ter waarde van 5 miljard euro in september 2021 om schoon vervoer te bevorderen. Omdat transport aanzienlijk bijdraagt aan de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen, kunnen groene obligaties een belangrijke rol spelen bij de financiering van de elektrificatie van de sector.
In maart 2022 werd een obligatie van 1,75 miljard euro op 20 jaar uitgegeven om de Grand Paris Express te ontwerpen en te financieren, een metronetwerk van 200 kilometer dat de periferie van Parijs moet verbinden met het centrum van de stad en dat beantwoordt aan de toenemende behoefte aan duurzame mobiliteit. Dit project is een van de belangrijkste onderdelen van de doelstelling om van Parijs een klimaatneutrale stad te maken die tegen 2050 volledig wordt voorzien van hernieuwbare energie. In augustus 2022 gaf Duitsland een nieuwe groene obligatie uit voor een bedrag van 5 miljard euro met een looptijd van vijf jaar. Het ingezamelde kapitaal zal groene uitgaven financieren, zoals projecten voor schoon vervoer, hernieuwbare energie, duurzame landbouw en bosbouw.
Conclusie
Groene obligaties zouden een steeds belangrijker instrument moeten zijn om de investeringen te financieren die nodig zijn om de energietransitie te bevorderen en een duurzame economie te ontwikkelen. Aangezien hun universum blijft groeien en meer gediversifieerd wordt, kunnen groene obligaties een belangrijke component worden in obligatieportefeuilles, waardoor beleggers een positieve impact op het milieu kunnen hebben en tegelijkertijd een potentieel rendement kunnen genieten dat vergelijkbaar is met dat van traditionele obligaties.
[1] In augustus 2022 publiceerde China een nieuw kader voor groene obligaties om zich aan te passen aan internationale normen en om de Chinese groene obligatiemarkten te harmoniseren.
