Door Matthew Welch, Responsible Investment Specialist bij DPAM
De Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) was in 2022 het belangrijkste aandachtspunt voor duurzame beleggers. De sterke kentering in de regelgeving is nodig, maar kan de aandacht wegnemen van de impact die duurzame beleggers kunnen hebben op de reële economie.
Die impact wordt tastbaar bij beleggingen in zogenaamde ’transitiebedrijven’, maar zet ook de deur open naar een verhoogd greenwashingrisico. In dit artikel leggen we eerst de belangrijkste verschillen tussen ESG-integratie en impact uit en spitsen we ons vervolgens toe op die reële impact. Het door elkaar gebruiken van beide termen is vaak een bron van kritiek op duurzaam en verantwoord beleggen.
Onduidelijkheid over bepaalde principes
Elon Musk beweert dat ESG overdreven gepolitiseerd is en een onbetrouwbare indicator van duurzaamheid is. De reden achter die bewering is dat Exxon in de wereldwijde top tien van de S&P500-rating staat voor ESG, terwijl Tesla de lijst niet eens gehaald heeft. Dat lijkt op het eerste gezicht verrassend: waarom krijgt een olie- en gasmaatschappij een positieve rating voor haar ESG-factoren, terwijl een fabrikant van elektrische wagens niet eens in de lijst voorkomt?
Tijdens een speech over het energiebeleid in Houston zei Mike Pence ook dat de belangen van bedrijven en hun werknemers op de achtergrond worden geschoven ten voordele van gepolitiseerde doelen. Daarmee verwijst hij naar de druk die beleggers-activisten op bedrijven uitoefenen om hen ertoe te dwingen sociaal bewuste beleggingsprincipes te volgen.
Beide redevoeringen tonen aan dat een aantal fundamentele ESG-principes niet 100% begrepen worden.
Catalogus van risicofactoren
Eerst en vooral is het belangrijk om een duidelijk onderscheid te maken tussen ‘ESG’ en ‘Impact’. ESG-scores van providers als S&P proberen een opsomming te geven van de belangrijkste ecologische, sociale en governancerisico’s die verband houden met de activiteiten en de waardeketen van een bedrijf. Die risico’s kunnen een financiële impact hebben op de bedrijven. Dergelijke ESG-scores plaatsen een bedrijf in een bredere context en zouden beleggers een beknopt meetsysteem moeten bieden om rekening te houden met de effecten die de activiteiten van een bedrijf hebben op zijn stakeholders (d.w.z. werknemers, aandeelhouders en eindgebruikers).
Dat betekent dat ESG-ratingbedrijven zich toespitsen op de manier waarop bedrijven informatie verschaffen over ESG-thema’s, zoals het bestaan van een gezondheids- en veiligheidsbeleid, bijscholingsprogramma’s, aankoop van hernieuwbare energie, diversiteit in de raad van bestuur of belangrijke controverses rond ESG-thema’s. Die ESG-scores leggen niet noodzakelijk de nadruk op de impact van de eindproducten en diensten van een bedrijf, anders zou Exxon waarschijnlijk nooit zo hoog in de ranking staan.
Effect op de stakeholders
Dat is ook het duidelijke verschil tussen ESG-scores en Impact. ESG-scores kijken naar de ESG-risico’s die verband houden met de productie van een product of een dienst, terwijl er bij Impact wordt gekeken naar de impact die het product of de dienst heeft op de stakeholders. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat Exxon het strengste gezondheids- en veiligheidsbeleid toepast, solide ethische principes naleeft en een uitgebreid milieubeheersysteem heeft, wat hen een hoge ESG-score oplevert. De impactscore van het bedrijf ligt echter veel lager, aangezien het ongeveer 3% van de olie wereldwijd produceert, wat een schadelijk effect heeft op de meeste van zijn stakeholders. Tesla daarentegen behaalt niet zo’n goede score voor ESG (op basis van de S&P methodology), als gevolg van zijn inadequate gezondheids- en veiligheidspraktijken voor werknemers, beschuldigingen van discriminatie en de veiligheid van zijn eindklanten1.
Het onderscheid maken
Vermogensbeheerders dienen in hun productaanbod een onderscheid te maken tussen duurzame beleggingsdoelstelingen, d.w.z. Impact, en beleggingskenmerken, d.w.z. ESG-factoren, en dit conform de Europese regelgeving. Uiteraard zijn beide principes complementair. Met de EU-taxonomie probeert de regelgever die impactactiviteiten te bepalen en te identificeren en de SFDR-regelgeving probeert de vermenging van ESG en impact te voorkomen, door duidelijk het onderscheid te maken tussen doelstellingen en kenmerken.
Dit alles toont aan dat een echt duurzame en verantwoorde vermogensbeheerder een dubbele taak heeft. Enerzijds moet hij naar de uiterlijke kenmerken van de bedrijfsactiviteiten kijken, waarbij hij de positieve versterkt en de negatieve vermindert. Anderzijds moet hij ook duurzame beleggingen aanmoedigen door bedrijven in portefeuille te nemen die duurzamere producten en diensten aanbieden.
Wereldwijde uitdagingen en gepaste oplossingen voor die problemen kunnen niet altijd worden weergegeven door een ranking, een score of een index. Dit blijkt uit de grote verschillen in ESG-scores van de verschillende dataproviders. Personen die beweren dat zij dat wel kunnen, profiteren van de verwarring bij de beleggers. Alleen via een actieve, duurzame en op onderzoek gebaseerde aanpak kan je deze uitdagingen aangaan, verwarring wegnemen en de echte investeringsmogelijkheden in kaart brengen.
Vergeet het actieve engagement niet
Tot slot, wanneer we het hebben over impact, is er een standpunt dat steeds meer voet aan de grond krijgt: niet enkel kijken naar de impact van de producten en diensten van bedrijven waarin belegd wordt, maar eerder naar de impact van de vermogensbeheerders op hun belegging. ESG-integratie en beleggen met impact zonder actieve betrokkenheid en stemmingen mist geloofwaardigheid. Het vereist inderdaad actieve betrokkenheid en een gezamenlijk engagement om de beslissingen van bedrijven ten goede te beïnvloeden en te veranderen.
Resoluties van aandeelhouders bijvoorbeeld kunnen een impact hebben op de statuten als zij aandringen op een betere governance. Of ze kunnen ertoe leiden dat bedrijven zich aansluiten bij het Scientific Based Target Initiative (SBTi), dat bedrijven ertoe aanzet om milieudoelstellingen te bepalen door kapitaalinvesteringen te sturen. Deze impact van de vermogensbeheerders op hun investering draagt vaak bij tot officiële verbintenissen van bedrijven of actieve deelname tijdens de jaarlijkse algemene vergadering via voorstellen van aandeelhouders of stemactiviteiten.
Door bedrijven te stimuleren om ofwel hun producten en diensten ofwel hun operationele ESG-aspecten te verbeteren, kunnen de vermogensbeheerders zelf een tastbare impact hebben op de samenleving.
- In de fabriek van Tesla in Fremont (VS) werden de gezondheids- en veiligheidsnormen onder het gemiddelde geschat. Bovendien kreeg het bedrijf een slechte beoordeling voor zijn vermeende slechte afhandeling van onderzoeken naar verwondingen en dodelijke ongevallen na het gebruik van Tesla’s rijhulpsysteem (Autopilot).
Lees ook corner Duurzame beleggingen
Degroof Petercam Asset Management SA/NV l Guimardstraat 18, 1040 Brussel, België l RPM/RPR Brussel l BTW BE 0886 223 276 l
Marketingcommunicatie.
De informatie in dit document moet worden beschouwd als algemeen van aard en vormt geen beleggingsadvies. Beleggen brengt risico’s met zich mee. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Alle meningen in dit document weerspiegelen de situatie op het moment van publicatie en kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. Wijzigingen in de marktomstandigheden kunnen de meningen en verklaringen in dit document ongeldig maken.
