Door Alexis Bienvenu, fondsbeheerder bij La Financière de l’Echiquier
Goud nadert zijn all-time highs: het steeg op 13 april tot boven 2.040 USD en nadert zijn all-time high van 6 augustus 2020, toen het 2.063 USD bereikte, een niveau dat ook in maart 2022 werd benaderd.
Toegegeven, in “reële” prijzen, gecorrigeerd voor inflatie, is het record nog ver weg, omdat de cumulatieve inflatie over drie jaar aanzienlijk is. Toch is de recente waarderingstrend duidelijk, vooral in vergelijking met het niveau begin 2019, onder de 1.300 dollar. Dat is meer dan 50% hoger.
Een waarschuwend effect
Het gele metaal is intelligent. Het reageert, via de tactische of speculatieve posities die financiers innemen, met finesse en anticipatie op de monetaire omstandigheden. Achteraf zien we vaak dat het een voorbode was van crises of belangrijke bewegingen in het monetaire beleid. Zo steeg het goud in 2008 sterk vlak voor de grote financiële crisis, toen de centrale banken de rente verhoogden.
In 2011, toen het zijn vroegere hoogtepunten van meer dan 1.800 dollar (in dollars van vandaag dus veel hoger) bereikte, fungeerde het als een doeltreffende afdekking tegen de verlaging van de Amerikaanse overheidsrating en de crisis van de eenheidsmunt.
Dus wat suggereert zijn huidige stijging?
“Ik zie de reële rente dalen. Goud reageert gunstig op een negatieve reële rente, d.w.z. wanneer de inflatie hoger is dan de rente. Toegegeven, de boodschap is onnauwkeurig, want er zijn verschillende maatstaven voor inflatie, in verschillende landen, en veel verwijzingen naar tarieven (korte, lange, huidige, verwachte…).
Maar alles bij elkaar zijn de factoren duidelijk. Het over enkele maanden verwachte algemene inflatieniveau in de VS zou, als het goud gelijk heeft, de positieve kloof met het gemiddelde percentage vergroten. Dit zou ofwel kunnen betekenen dat de inflatie hoog blijft, of zelfs stijgt, bij een gelijkblijvende rente, ofwel dat de rente sterk daalt, en vooral sneller dan de inflatie. Deze laatste hypothese geniet momenteel de voorkeur van de markt.
Sinds het faillissement van verschillende banken in de Verenigde Staten in maart verwacht de markt aanzienlijke renteverlagingen door de Federal Reserve (Fed) vanaf de tweede helft van 2023. Dit impliceert een grote vrees voor een recessie, bevestigd door de notulen van de laatste Fed-vergadering waarin deze hypothese centraal stond.
Een andere mogelijke boodschap van goud is “ik zie de dollar dalen”. Uitgedrukt in dollars kan de goudprijs de neiging hebben te stijgen om zijn reële waarde te behouden als de dollar daalt. Dit is wat er nu gebeurt. Ten opzichte van een mandje van wereldwijde valuta verliest de dollar sinds het laatste kwartaal van 2022 terrein. De reden voor deze zwakte is de veronderstelling van de markt dat de beleidsrente in de VS eerder en sterker zal dalen dan in de meeste andere regio’s. De consensus is bijvoorbeeld dat de rente in de eurozone in 2023 niet zal worden verlaagd, terwijl dat in de VS wel het geval is. Hetzelfde geldt voor het VK en Japan, waar de markt zelfs voorstander is van een renteverhoging. Wat China betreft, is het onwaarschijnlijk dat het de rente zal verlagen terwijl de activiteit op gang komt.
Een schuldencrisis?
De laatst denkbare boodschap: “Ik zie een Amerikaanse schuldencrisis”. Of het nu gaat om de kwetsbaarheid van regionale banken of commercieel vastgoed, die beide onder druk staan van renteverhogingen, of, erger nog, de politieke impasse over het Amerikaanse schuldenplafond, het is niet onmogelijk dat de Amerikaanse kredietwaardigheid in twijfel wordt getrokken. We herinneren ons de verlaging van de Amerikaanse rating op 5 augustus 2011. Een donderslag bij heldere hemel, die overeenkwam met het hoogtepunt van de vorige goudmarkt. Sinds 2022 zijn de kosten om zich in te dekken tegen het in gebreke blijven van de VS echter gestaag gestegen. Ook al lijkt een echte wanbetaling ondenkbaar, omdat het economisch suïcidaal zou zijn, de spanningen rond de stemming om het schuldplafond te verhogen zouden de komende maanden verder kunnen oplopen.
In 2011 rechtvaardigde S&P zijn downgrade met de volgende verklaring: “de downgrade weerspiegelt onze mening dat de doeltreffendheid, stabiliteit en voorspelbaarheid van het politieke beleid en de instellingen zijn verzwakt”. Zijn er overeenkomsten met de huidige situatie?
Onze oude vriend goud waarschuwt ons, laten we ernaar luisteren. Gelukkig is er geen tekort aan kwaliteitsactiva, maar je moet ze wel spotten en een prijs betalen.
Voltooid op 14/04/2023
