Door Florent Griffon, Responsible Investment Specialist chez DPAM
Het jaar 2022 loopt op zijn laatste benen. Wat is de balans voor duurzame financiën? Na verschillende jaren van recordinstroom vertraagde in 2022 de groei van het belegde vermogen in duurzame activa in Europa. Moeten we ons zorgen maken? We denken van niet. Duurzaam beleggen is veerkrachtig en ESG blijft groeien.
Duurzaam beleggen is veerkrachtig
Het jaar 2021 eindigde met een geschatte historische netto-instroom van 300 miljard euro in Europa. De duurzame beleggingsfondsen in ruime zin waren goed voor bijna twee derde van de totale instroom en de Europese markt voor duurzaam beleggen werd geschat op bijna 3.000 miljard euro aan beheerd vermogen. Deze sterke interesse voor duurzaam beleggen resulteerde in een bijna verdubbeling van het aantal “duurzame beleggingsfondsen” in de loop van het jaar, waarbij veel conventionele fondsen werden omgezet in duurzame fondsen. In dit tempo wordt verwacht dat duurzame beleggingen tegen 2025-2026 de helft van de Europese markt kunnen vertegenwoordigen en één vijfde van de wereldwijde activa[1].
De euforie lijkt een beetje weggeëbd in 2022. Ondanks een berenmarkt als gevolg van een moeilijk politiek en economisch klimaat (inflatie, stijgende rente, conflict in Oekraïne, recessie) hielden de Europese ESG-fondsen beter stand dan de traditionele fondsen, met een positieve netto-instroom in elk kwartaal. Uit de traditionele fondsen vloeide echter netto geld weg[2]. Ook op wereldwijd niveau hebben de totale activa van duurzame beleggingsfondsen beter standgehouden dan die van conventionele fondsen. Het aanbod van duurzame beleggingsfondsen blijft dynamisch: in het derde kwartaal werden bijna 150 nieuwe duurzame beleggingsfondsen gelanceerd, waarbij Europa de grootste markt blijft met bijna 82% van de wereldwijde duurzame activa en 76% van de gecommercialiseerde fondsen.
Duurzame financiën worden rijper en transparanter
Moeten we ons zorgen maken over deze vertraging van de groei van de SRI-markt? Na verscheidene jaren van zeer sterke groei, die heeft geleid tot de lancering van een groot aantal fondsen, is het aanbod enorm toegenomen, en de grote verscheidenheid aan meer of minder ambitieuze ESG-benaderingen maakt de taak van de fondsenselectors moeilijk.
Het is dus echt nodig om fondsen gemakkelijker te kunnen vergelijken, om ze in te delen volgens hun niveau van ESG-ambitie, en om na te gaan of deze ESG-ambities daadwerkelijk tot uiting komen in de beleggingsportefeuilles. En dat is precies het doel van de SFDR-verordening.
Gelukkig hebben de verschillende toezichthouders geleidelijk de voorwaarden verduidelijkt waaraan een strategie moet voldoen om als “artikel 9”, “artikel 8” of “andere” te worden aangemerkt. Een beperkt aantal fondsen beantwoordt aan deze enge en strenge definitie van “artikel 9”-strategieën (d.w.z. met een milieu- of sociale doelstelling) en vertegenwoordigt 5,2% van de Europese markt eind september[3]. Dat is een ‘niche’ van de markt van impactfondsen. Tegelijkertijd lijkt het segment van artikel 8 fondsen (die welke milieu- of sociale kenmerken promoten) bijzonder goed vertegenwoordigd te zijn, met een aandeel van bijna 48% van de Europese markt. Deze categorie van artikel 8-fondsen omvat een grote verscheidenheid aan heterogene ESG-benaderingen en het zal belangrijk zijn een onderscheid te maken tussen de meest ambitieuze duurzame strategieën (bijvoorbeeld die met een gedeeltelijke milieu- of sociale doelstelling) en die welke milieu- of sociale kenmerken slechts beperkt of oppervlakkig promoten. Het is aan vermogensbeheerders om hun (potentiële) cliënten meer transparantie te verschaffen, zowel over de toegepaste ESG-filters als over de feitelijke “inhoud” van de portefeuilles. Dit is een fundamentele trend in de markt voor duurzame beleggingen.
Al bij al stond 2022 in het teken van strenger regelgeving, die SRI ondersteunt, vorm geeft en promoot. De belangrijkste uitdagingen van 2022 (klimaatverandering, ontbossing, biodiversiteit, sociale ongelijkheid en transparantie) zullen naar verwachting ook in een veelbelovend 2023 duurzame financiën blijven stimuleren.
Zie ook de corner Duurzame beleggingen
[1] PWC, Asset and wealth management revolution 2022 Exponential expectations for ESG, oktober 2022
[2] Morningstar, Global Sustainable Fund Flows: Q3 2022 in Review, oktober 2022
[3] Morningstar, SFDR Article 8 and Article 9 Funds: Q3 2022 in Review, oktober 2022
