Door Martin Desimpel, Puilaetco Dewaay Private Bankers
@Pexels
Op 1 september laatstleden werd de wet tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek wat de erfenissen en de giften betreft gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Hieronder vindt u een korte samenvatting van de hervorming.
DE NIEUWE BEPALINGEN AANGAANDE ERFRECHT EN GIFTEN
1. Wijziging van de regels betreffende het voorbehouden erfdeel (reserve)
De reserve of het voorbehouden erfdeel, i.e. het deel van een nalatenschap dat de wet aan bepaalde erfgenamen toekent en in hun voordeel beschermt, wordt geglobaliseerd voor de afstammelingen n en teruggebracht tot de helft van de (fictieve) massa van de nalatenschap (vroeger 1/2, 1/3 of 1/4 naargelang het feit dat de overledene 1, 2 3 of meer kinderen had).
De hieronder staande grafieken verduidelijken deze uitleg een overleden met 3 kinderen in acht nemende (in het blauw de reserve, in het groen het beschikbaar erfdeel).
Het gedeelte van zijn vermogen waarop de schenker/testator mag vrij beschikken wordt dus groter.
De ouders van de overledene zijn geen reservataire erfgenamen meer, maar zullen, indien nodig, aanspraak kunnen maken op een alimentatievordering (in kapitaal of in rente).
Op heden indien de erflater overlijdt zonder nakomelingen, dan hebben de ascendenten recht op een reserve van 1/4 langs vaderzijde en van een vierde langs moederzijde.
Momenteel gebeurt de inkorting van giften die de reserve aantasten, in beginsel, in natura met als gevolg de mogelijke ongedaanmaking van de gift en van alle rechten die eruit voortvloeien. Om te verhelpen aan deze grote rechtsonzekerheid die resulteert uit de bescherming van de reserve, zou de inkorting in de toekomst alleen nog maar in waarde gebeuren.
2. Wijziging van de regels over de inbreng
De inbreng van giften die als doel heeft om de gelijkheid te verzekeren tussen de erfgenamen die van giften genoten hebben en de anderen, schrijft vandaag voor dat, naargelang van het voorwerp van de bevoordeling, het goed zelf of de waarde ervan opnieuw wordt opgenomen in de te verdelen massa teneinde alle rechten te vervullen.
De nieuwe stelt het beginsel van de inbreng in waarde voorop, ongeacht het voorwerp van de gift.
3. Wijziging van de regels over de verdeling van nalatenschappen
Ter informatie.
4. Versoepeling van het verbod van overeenkomsten over niet opengevallen nalatenschap (“erfovereenkomsten”)
Behoudens bij de wet voorziene uitzondering, zijn bepalingen waardoor louter eventuele rechten op een toekomstige nalatenschap, op een deel of een element ervan worden toegekend, gewijzigd of overgedragen, verboden.
De nieuwe wet voorziet, in bepaalde gevallen en onder bepaalde voorwaarden, in de mogelijkheid om “punctuele” erfovereenkomsten te sluiten (bij voorbeeld een verzaking aan de vordering tot inkorting van een gift), evenals een globale erfovereenkomst die tot doel heeft het bestaan van een subjectief evenwicht tussen de erfgenamen vast te stellen (teneinde vóór het overlijden van een ouder de toewijzing en de verdeling van zijn nalatenschap te regelen).
5. Nieuwe regels tussen langstlevende echtgenoot – langstlevende wettelijk samenwonende en de kinderen
De langstlevende echtgenoot of de langstlevende wettelijk samenwonende zal de inbreng van de giften die aan andere erfgenamen zijn gemaakt niet kunnen eisen. Met andere woorden, zal de langstlevende echtgenoot of de langstlevende wettelijk samenwonende zal zijn erfrechtelijk vruchtgebruik niet meer kunnen uitoefenen op de goederen die het voorwerp van deze schenkingen uitmaken.
Bovendien, behoudens bijzondere gevallen onder meer als het slaat op de geheelheid van de nalatenschap, zal het erfrechtelijk vruchtgebruik van de langstlevende echtgenoot de reserve van de kinderen niet meer kunnen bezwaren.
6. Inwerkingtreding en overgangsbepalingen
De hervorming zal in werking treden op 1 september 2018.
De nieuwe wet zal toepasselijk zijn op de nalatenschappen opengevallen vanaf haar inwerkingtreding.
Ze zal in beginsel toepasselijk zijn op de vóór haar inwerkingtreding gedane giften.
Er bestaan belangrijke uitzonderingen op deze beginselen van onmiddellijke toepasbaarheid.
Lees ook corner Overdracht
Bedankt voor het delen van de wijzigen op het gebied van erfrecht. Dit is een duidelijk artikel hierover. Als ik het goed begrijp is het beschikbaar erfdeel nu de helft van de nalatenschap en krijgen de kinderen gedeeld de ander helft. Een interessante ontwikkeling!
De vader van een kennis van mij is overleden en in het testament is waarschijnlijk niet duidelijk aan wie wat wordt nagelaten. Ik wist niet dat het beginsel van legateren naar waarde, ongeacht het voorwerp van de schenking, met de nieuwe verordening werd ingevoerd. Hoe dan ook, je moet naar een erfenis advocaat.