Door Degroof Petercam
Bij beursgenoteerde ondernemingen hebben de aandeelhouders dankzij de aandeelhoudersvergaderingen het recht om de raad van bestuur van de vennootschap te benoemen en te ontslaan. Die raad is verantwoordelijk voor de strategie en de toepassing ervan door het directiecomité.
De raad van bestuur staat in voor de ‘checks and balances’
Wanneer de aandeelhouder zijn stem niet kan laten horen, zijn de samenstelling en de kwaliteit van de raad van bestuur erg belangrijk om ervoor te zorgen dat er ‘checks and balances’ zijn voor de beslissingen van de directie.
Vandaag bestaat de raad van bestuur van Snapchat uit negen bestuurders, waarvan zeven onafhankelijke. Hoewel onafhankelijkheid een heikel thema is aangezien het mandaat van deze bestuurders volledig afhankelijk is van de stemrechten die in handen zijn van de twee oprichters, kan hun geschiktheid ook vragen oproepen. A priori zou slechts één bestuurder ervaring hebben in de sector, en zouden er twee een financiële achtergrond hebben. Volgens de publicaties van het bedrijf heeft geen enkele bestuurder kennis van cyberveiligheid. De bescherming van persoonlijke gegevens is echter een belangrijke uitdaging binnen de sector, zeker omdat Snap meer wil inzetten op de opslag van gegevens.
Snapchat heeft zijn succes te danken aan het feit dat het geen gebruik heeft gemaakt van persoonsgegevens, in tegenstelling tot zijn concurrenten Facebook en Twitter. Het businessmodel van Snapchat is gebaseerd op het feit dat gegevens bijna onmiddellijk verwijderd worden nadat ze bekeken werden. Om de winstgevendheid van het bedrijf te verhogen, denken de oprichters echter na over nieuwe ontwikkelingen waardoor het systeem meer zou opbrengen. In een actualisering van de algemene voorwaarden van Snapchat, in oktober 2015, behoudt het bedrijf zich het recht voor de foto’s van gebruikers die in ‘live story’ worden geplaatst te reproduceren, te wijzigen, opnieuw te publiceren en te bewaren. De herziening van deze gebruiksvoorwaarden leidde tot een toevloed aan klachten van gebruikers, tenminste van degene die de gebruiksvoorwaarden van de apps die ze gebruiken goed lezen.
Het is sterk aanbevolen dat er in de raad van bestuur iemand zetelt die kennis heeft van gegevensbescherming en cyberveiligheid. Snap is immers actief op markten waar het regelgevend risico inzake de bescherming van persoonsgegevens toeneemt. In de Verenigde Staten, die goed zijn voor bijna 88 % van de inkomsten van het bedrijf, heeft de nieuwe regering aangegeven dat zij overheidsinstellingen toegang wil geven tot de gegevens van gebruikers van onlinetoepassingen, in naam van de heilige nationale veiligheid.
In de Europese Unie, goed voor 33 % van de gebruikers van Snap, zorgt de Algemene Verordening Gegevensbescherming, die naar verwachting zal worden ingevoerd in de eerste helft van 2018, ook voor enkele uitdagingen bij technologiebedrijven die beschikken over persoonsgegevens van EU-burgers. Die bedrijven zullen moeten voldoen aan steeds strengere vereisten op het vlak van de controle en veiligheid van de persoonsgegevens van hun gebruikers.
Belangenconflicten
Naast het onevenwicht op het vlak van de machtsverhoudingen en checks and balances, centrale thema’s op het vlak van deugdelijk bestuur, moeten we ook stilstaan bij eventuele belangenconflicten tussen het bedrijf en zijn oprichters.
Hoewel het gaat over relatief courante praktijken bij de lancering van startups, werden er door het bedrijf leningen verstrekt aan de twee oprichters. De twee leningen die werden aangegaan in augustus 2014 en februari 2016 werden echter volledig terugbetaald in september 2016.
Ten slotte maakt het bedrijf gebruik van juridisch advies van het advocatenkantoor waarvoor de vader van een van de oprichters werkt. En dat op een moment waarop de banden tussen familie en werk heel wat inkt doen vloeien …
Het is onmiskenbaar dat de beursintroductie van Snap verschillende best practices inzake deugdelijk bestuur met de voeten treedt: onafhankelijkheid en expertise van de raad van bestuur, efficiëntie van de interne controles, tegengewicht voor de almacht van bepaalde aandeelhouders enz.
Hoewel het statuut van startup een verklaring is voor de onvolmaaktheid van bepaalde structuren en een vlakke hiërarchische structuur, wat vrij typisch is voor een dergelijk bedrijf in deze fase van zijn ontwikkeling en in deze sector, blijft het moeilijk te verdedigen dat de democratische rechten van de minderheidsaandeelhouders zomaar worden afgepakt.
De activiteit van Snapchat is er duidelijk een die de volgende jaren succesvol zal blijven. Het valt echter nog af te wachten hoe het bedrijf de flexibiliteit die nodig is voor de dynamiek van zijn businessmodel zal kunnen verzoenen met de principes van deugdelijk bestuur, die beleggers en de burgermaatschappij steeds meer eisen voor de integriteit van het bedrijf en zijn ‘license to operate’.
Lees ook corner Duurzame beleggingen
