Door Petercam
Terwijl de spanningen in Irak toenemen en economen zich zorgen maken over de niet te verwaarlozen gevolgen voor de oliebevoorrading, lijkt het me aangewezen om stil te staan bij een andere kostbare grondstof: water.
In 2005 lanceerden de Verenigde Naties het decennium (2005-2015) van ‘water, bron van leven’, ter gelegenheid van de Wereldwaterdag (22/3). De doelstelling van dit programma is ervoor te zorgen dat de internationale afspraken op het gebied van water worden nageleefd. Hoever staan we nu dit programma op zijn einde loopt? Aangezien water een vitale grondstof is, liggen de economische en financiële uitdagingen voor de hand. Water is niet enkel van levensbelang, het is ook een belangrijke energiebron in bepaalde regio’s van de wereld, met een nog onontgonnen potentieel in andere regio’s.
Watertekort is een probleem waarmee alle landen te kampen hebben; sommige al meer dan andere. Het gaat om een nijpend probleem voor de bevolking en de planeet dat nog verergert door de belangrijke uitdagingen inzake demografie, klimaatverandering en vervuiling. Vandaag hebben 768 miljoen mensen geen toegang tot drinkbaar water en 2,5 miljard mensen hebben geen toegang tot sanitair dat beantwoordt aan de minimumvereisten inzake hygiëne. Vervuild water blijft de belangrijkste doodsoorzaak, nog voor ondervoeding.
De kaart hieronder toont waar het watertekort het meest uitgesproken is. Dit probleem staat in de top 3 van de risico’s voor 2014 van het World Economic Forum. Volgens schattingen zou de helft van de wereldbevolking tegen 2030 worden geconfronteerd met watertekorten (bron Merrill Lynch) en lopen 50 landen het risico om betrokken te worden bij conflicten over water. Die schattingen worden bevestigd door andere bronnen, met name het Massachussetts Institute of Technology (MIT), dat eveneens de waterbehoeften tegen 2050 in kaart heeft gebracht. De meest blootgestelde landen zijn India, Noord-Afrika en het Midden-Oosten, die eveneens met een hoog tempo verstedelijken.
Bron: UNEP Grid Arendal
Water is tevens van groot belang voor energieopwekking, of het nu gaat om hydro-elektrische energie, de afkoeling van waterkrachtcentrales of geothermische energie. De overheden zijn zich bewust van het potentieel van deze toepassingen. Ze moeten dat ook zijn, om zo het milieu te beschermen tegen eventuele nefaste effecten.
Welnu, hydro-elektrische energie is een waardevol niet-vervuilend alternatief voor de dominantie van energievormen op basis van fossiele brandstoffen.
Internationale samenwerking is hier noodzakelijk, aangezien het grondgebied van 145 landen gelegen is op een grensoverschrijdend waterbekken. Het is belangrijk dat de internationale samenwerking wordt voortgezet en dat er verdragen worden getekend rond grensoverschrijdende hydrografische waterbekkens.
Water is een vraagstuk waar niet alleen landen een antwoord op moeten bieden. Bedrijven worden er eveneens mee geconfronteerd. Dat geldt zeker voor een sector als de voedingssector, die nauw verbonden is met landbouw en nog steeds de belangrijkste waterverbruiker is met meer dan 70% van het verbruikte water, waarvan 60% wordt geloosd. Hoewel irrigatie in de landbouw duur kan zijn, doet dit het rendement van de meeste gewassen met 100 tot 400% toenemen. Daarom is er veel enthousiasme voor innovatieve technologieën die het landbouwrendement per waterdruppel verhogen.
Gewassen zoals graan, maïs, soja of plantaardige olie hebben de grootste ecologische voetafdruk inzake waterbehoefte. Dat is een belangrijke uitdaging voor voedingsbedrijven. Naarmate het waterprobleem acuter wordt, neemt ook de inflatie van grondstoffen toe. Het is niet voldoende dat bedrijven zoals Danone, Nestlé en anderen rekening houden met dit criterium in hun productieproces door het waterverbruik te verminderen en te optimaliseren. Die bedrijven moeten ook alternatieven zoeken en hun grondstoffen zo goed mogelijk gebruiken. Ter illustratie: JPM schat het gecombineerde waterverbruik van Nestlé, Unilever, AB Inbev, Coca-Cola en Danone op 575 miljard liter per dag. Dat is voldoende om te voorzien in de dagelijkse behoeften van elke inwoner van onze planeet.
De nutssector wordt eveneens geconfronteerd met de waterproblematiek, voornamelijk inzake het behoud van de biodiversiteit en de ecosystemen. Het is belangrijk om de intensiteit van het waterverbruik te analyseren, maar ook het percentage water dat wordt gerecycleerd, of welk beleid en welke initiatieven er bestaan om de consumptie te verminderen.
Het is zelfs zover gekomen dat water een echt financieel actief is geworden. Eerst en vooral lopen bedrijven die niet anticiperen op meer watertekorten het risico om met oplopende kosten geconfronteerd te worden. Ten tweede kan water eveneens een beleggingsopportuniteit vormen, zoals bedrijven die gespecialiseerd zijn in oplossingen voor waterbehandeling, waterbeheer of infrastructuur. Zo heeft de index S&P Global Water over de afgelopen 10 jaar een geannualiseerd rendement opgetekend van 9,884% (tot 30/5/2014 in dollar) en daarmee verschillende records voor financiële activa geklopt
Die verschillende elementen tonen aan dat water een belangrijk economisch middel is dat steeds schaarser wordt.
Rekening houdend met uitdagingen als gevolg van de waterproblematiek is het dus van groot belang om de aantrekkelijkheid van een land of bedrijf te beoordelen.
Het probleem moet dus op een allesomvattende manier worden aangepakt, door de invloed te bestuderen van zowel klimaatverandering als socio-economische evoluties, en hun impact op vraag- en aanbodprojecties. Criteria zoals de watervoetafdruk of de intensiteit van het waterverbruik in functie van de omzetcijfers kunnen interessante informatie geven over het vermogen van een bedrijf om te anticiperen en het hoofd te bieden aan de problematiek van waterschaarste.
Vandaag hebben bedrijven meerdere middelen ter beschikking om zich hierop voor te bereiden. De Water Risk Filter ontwikkeld door het WWF is een eerste kans om het risico in te schatten. Hiermee kan eveneens worden bepaald hoe afhankelijk een nieuw project van een bedrijf is van water.
De komende jaren zal de waterproblematiek alleen maar belangrijker worden. Als verantwoord bedrijf moeten wij daar aandacht aan besteden.
In ontwikkelde landen, waar je slechts de kraan hoeft te openen om water te hebben, mogen we niet vergeten dat water een kostbaar goed blijft, en dat we ermee moeten omgaan zoals met gelijk welke ander schaarse grondstof.
Lees ook: corner duurzame beleggingen
